Yaşamanın vazgeçilmez eylemi olan “çalışma” kavramı üzerinde yüzyıllardır gelen bir çok araştırma, fikirler ve ilginç tezler söz konusudur. Şirketlerine çalışanlarına davranış biçimleri, çalışanların verdiği emeklerinin karşılığının sorgulandığı, en önemlisi kazanan taraf olmak için mücadele eden patronların(Para Babalarının) uyguladığı yöntemlerin dile getirildiği yüzlerce bilgi ve dokümandan bahsediyorum. Bazı sorunlar eskiye nazaran çözülse de halen devam eden ve çözülmesi zor görünen yüzlerce sorunda bulunmaktadır.
Peter Fleming, kaleme aldığı bu kitapta yukarıda bahsettiğim konular ve süreçler hakkında ki araştırmalarını, analizlerini paylaşmaktadır. Kapitalizm kendine rağmen nasıl ayakta kalıyor? sorusu çerçevesinde aradığı cevaplar onu işverenlerin iki yüzlülüğü, Geç Kapitalizm ve Neoliberalizm konularına yoğunlaşmasına neden olmuş ki kitap boyunca bu kavramları sık sık görüyoruz. Kapitalizmin kendi amacına ulaşmak için çevirdiği dolaplar, kapitalist sistemde çalışmanın getirdikleri ve götürdükleri, fazla mesailerin amaçları, vardiyalı sistemin temelinde yatan fikir ve sonuçları, sosyal sorumluluk adı altında şirketlerin iki yüzlülükleri gibi başlıkları bir bütün olarak ele alan yazarın, kitapta gerçeklerin fark edilmesi için çabalamış. Kendi söylemiyle, kapitalist düzen bir ütopya değil o bizim günlük yaşantımızın gerçek bir tarafı. Ayrıca; çalışma adı altında köleleştirilmenin ve sömürülmenin ciddi boyutlarda olduğunu, iş kaynaklı intiharları araştırarak göstermek çabasında olan yazara göre “Çalışma Özgürleştirir” sözü tedavülden kalmış olsa da, başka bir kılık altında hayatımızı yöneltmeyi sürdürüyor. Kitap süresince mevcut çalışma sorunlarının yanı sıra, “Ben,iş” fonksiyonu adını verdiği kapitalist dayatmaya karşı yeni bir çalışma perspektifini de geliştiriyor. Hastalanmanın da uyumanın da “kapitalizme karşı bir direniş biçimi olarak” görülebileceğini vurguluyor.
Konu ve kavramlar bakımında kitabı okuma süreciniz ağır gidebilir, bazı noktaları terimsel olarak algılama zorlu olduğu için tekrar okuma ihtiyacı duyabilirsiniz. Neoliberalizm ve Kapitalizm ile ilgili araştırmalar, yeni bakış açıları kazanmak istiyorsanız okuyabileceğiniz bir kitap.
Altını çizdiklerim:
- Bir çalışan şöyle demiştir: “Biz makineyiz, biz robotuz, tarayıcımızın fişini takıp elimizde tutuyoruz ama aslında o fişi kendimize de takabiliriz”(BBC,2013) – Sayfa:49
- Sosyalliğimiz artık üretim sürecinin bir parçası haline gelmiştir. -Sayfa:50
- Kanayan yara hepimizin gözünün önündedir. Ona bakma cesaretine sahip miyiz? – Sayfa:59
- “Yapmak istediğim o kadar çok şey varken, bu kadar fazla zaman kaybettiğim, bu kadar çok televizyon seyrettiğim, bu kadar çok uyuduğum, bilgisayara gidip geldiğim, açmama rağmen bir şey yapmayıp kanepeye geri döndüğüm, uyuduğum, oj duruşmasını seyrettiğim için kendime feci öfkeleniyorum.”(Flanagan,2000:120)-Sayfa:129